“Khám Phá Lịch Sử Rượu Sake” – Sự Phát Triển và Văn Hóa từ Thời Kỳ Yayoi đến Hiện Đại

Xin chào, tôi là Mana! Lần này, tôi muốn chia sẻ về “Lịch sử của rượu sake” mà tôi đã học được qua quá trình nghiên cứu cho kỳ thi chứng chỉ sake. Từ thời cổ đại đến hiện đại, sake không chỉ là một loại đồ uống có cồn mà còn là biểu tượng của văn hóa Nhật Bản với lịch sử sâu sắc. Bài viết này sẽ khám phá cách sake đã phát triển như thế nào qua thời gian.

Nguồn gốc của rượu Sake: Lịch sử từ thời Yayoi

Lịch sử của rượu sake có thể truy ngược lại hơn 2000 năm. Nguyên thủy của việc sản xuất rượu sake ở Nhật Bản bắt đầu từ thời kỳ Yayoi, khi nghệ thuật trồng lúa được lan rộng. Sự ra đời của trồng lúa đã dẫn đến việc sản xuất thức uống lên men từ gạo, đây là hình thức đầu tiên của rượu sake.

Đặc biệt thú vị là phương pháp sản xuất rượu thời đó được gọi là “rượu nhai“. Phương pháp này bao gồm việc phụ nữ trong làng nhai gạo và lên men nó với các enzyme trong nước bọt, sau đó nhổ ra vào một chiếc bình để lên men và tạo thành rượu. Đây là một trong những hình thức lên men tự nhiên sơ khai nhất, cho thấy cách con người đã sử dụng sức mạnh của tự nhiên để sản xuất rượu.

Hơn nữa, hạt nho dại được tìm thấy trong đồ gốm từ thời kỳ Jomon cho thấy khả năng cũng đã sản xuất được loại rượu giống như rượu vang thông qua quá trình lên men tự nhiên. Điều này có nghĩa là nguyên mẫu của rượu sake không chỉ có thể bắt nguồn từ gạo mà còn có thể từ nho và các loại thực vật khác.

Từ thời cổ đại đến thời kỳ Nara: Khởi đầu của nghi lễ và sản xuất rượu

Nhật ký Kojiki và Nihon Shoki cũng đề cập đến rượu sake. Trong thời cổ đại, rượu là một thành phần không thể thiếu trong các nghi lễ và lễ cúng. Rượu sake được coi trọng như một lễ vật dâng cúng cho các vị thần và được sử dụng đặc biệt trong các lễ hội và nghi thức.

Vào thời kỳ Nara (710-794), việc sản xuất rượu bởi nhà nước đã bắt đầu. Đặc biệt, tại các ngôi chùa ở Nara, các nhà sư đã đảm nhận việc sản xuất rượu, điều này đã có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của ngành công nghiệp rượu sake sau này. Ví dụ, chùa Shoryaku-ji ở Nara được coi là nơi khai sinh của rượu sake và sau đó trở thành trung tâm của văn hóa rượu sake. Rượu được sản xuất tại đây được tôn trọng như một loại rượu tinh khiết dùng cho các nghi lễ tẩy rửa.

Thời kỳ Heian: Văn hóa cung đình và rượu

Đến thời kỳ Heian (794-1185), rượu sake đã gắn bó với văn hóa cung đình. Trong giai đoạn này, tại cung điện và nhà của giới quý tộc, rượu sake đóng vai trò quan trọng trong các nghi lễ và yến tiệc. Đặc biệt, rượu dùng để cúng các vật báu như gương hoặc kiếm, một trong “ba bảo vật thiêng liêng“, được coi là thứ thiêng liêng. Khi tầm quan trọng của rượu trong nghi lễ tăng lên, rượu cũng trở nên quen thuộc với người dân bình thường, ngấm vào cuộc sống hàng ngày của họ.

Ngoài ra, trong thời kỳ Heian, rượu được gọi là “rượu chùa” đã lan rộng, khiến rượu không chỉ có vai trò tôn giáo mà còn trở thành thức uống hàng ngày.

Thời kỳ Muromachi: Thương mại hóa và phát triển của rượu sake

Thời kỳ Muromachi (1336-1573), kỹ thuật sản xuất rượu đã tiếp tục phát triển, đánh dấu giai đoạn rượu sake được thương mại hóa. Trong thời gian này, số lượng nhà máy sản xuất rượu tăng lên trên toàn quốc, và rượu sake trở thành thức uống được yêu thích giữa người dân. Tại Kyoto, Nara và khắp đất nước, rượu sake được mua và bán, và thuế rượu cũng được áp dụng.

Ngoài ra, trong thời đại này đã xuất hiện kỹ thuật gọi là “phương pháp sản xuất Morohaku“, là phương pháp sử dụng gạo trắng đã xát để sản xuất rượu sake có độ tinh khiết cao, qua đó tạo ra rượu sake chất lượng cao. Rượu sake dần trở nên tinh xảo hơn, hương vị sâu sắc hơn và bắt đầu có các đặc trưng riêng của từng khu vực.

Thời kỳ Edo: Thời hoàng kim của rượu sake

Thời kỳ Edo (1603-1868) thường được gọi là thời hoàng kim của rượu sake. Trong thời kỳ này, sản lượng rượu sake tăng vọt và trở nên phổ biến rộng rãi trong số người dân. Đặc biệt, các khu vực như Nada (tỉnh Hyogo) và Fushimi (tỉnh Kyoto) nổi lên như các trung tâm sản xuất rượu sake chính, và rượu từ các nhà máy này được vận chuyển số lượng lớn đến Edo, tạo nên “văn hóa tiêu thụ rượu của Edo“.

Một trong những kỹ thuật được thiết lập trong giai đoạn này là “phương pháp sản xuất ba bước“. Đây là phương pháp bổ sung gạo và Koji vào shubo (khởi đầu của rượu sake) ba lần, giúp ổn định quá trình lên men và sản xuất rượu chất lượng cao hơn. Ngoài ra, các phương pháp sản xuất truyền thống như phương pháp sản xuất kimoto và phương pháp sản xuất Yamahai cũng được thiết lập trong thời kỳ này.

Thời kỳ Meiji đến trước chiến tranh: Hiện đại hóa và thiết lập hệ thống thuế rượu

Thời kỳ Meiji (1868-1912), một thời kỳ quan trọng của sự hiện đại hóa ở Nhật Bản, và rượu sake không ngoại lệ. Trong thời gian này, hệ thống thuế rượu được thiết lập. Chính phủ Meiji đã sử dụng thuế rượu như một nguồn tài chính chính, và việc sản xuất và bán rượu sake được kiểm soát nghiêm ngặt. Điều này yêu cầu tất cả các nhà sản xuất rượu phải sản xuất dưới sự giám sát của chính phủ và cải thiện chất lượng.

Ngoài ra, sự phát triển của khoa học và công nghệ trong thời kỳ Meiji cũng ảnh hưởng đến quá trình sản xuất rượu sake. Đặc biệt, việc thêm axit lactic để kiểm soát quá trình lên men và phát triển phương pháp sản xuất sokujo-moto để giảm bớt công việc nặng nhọc là những cải tiến quan trọng đã làm cho quá trình sản xuất hiệu quả hơn.

Thời kỳ Showa: Ảnh hưởng của chiến tranh và sự phục hồi

Thời kỳ Showa (1926-1989), ngành công nghiệp rượu sake phải đối mặt với những thách thức lớn do chiến tranh, đặc biệt là trong thời kỳ Chiến tranh Trung-Nhật và Chiến tranh Thái Bình Dương. Trong thời gian này, rượu sake trở thành một nguồn tài chính quan trọng và là mục tiêu của thuế. Chính phủ đã thực hiện các biện pháp kiểm soát chặt chẽ. Nhiều nhà máy rượu đã bị đóng cửa, và sản lượng rượu sake giảm đáng kể.

Sau chiến tranh, Nhật Bản bước vào thời kỳ tăng trưởng kinh tế cao, và nhu cầu về rượu sake cũng tăng trở lại. Trong thời gian này, phương pháp được gọi là “rượu tăng ba lần” trở nên phổ biến, đây là kỹ thuật tăng khối lượng rượu bằng cách thêm cồn và đường. Tuy nhiên, điều này sau đó đã trở thành một trong những nguyên nhân dẫn đến sự sụt giảm của rượu sake.

Hiện đại: Sự đánh giá lại rượu sake và sự mở rộng toàn cầu

Và trong thời đại hiện đại, rượu sake một lần nữa nhận được sự chú ý. Đặc biệt, các loại rượu sake với tên gọi đặc biệt như “Junmai-shu” và “Ginjo-shu” đã trở nên phổ biến, không chỉ trong nước mà còn ở nước ngoài. Các nhà hàng cao cấp ở các nước như Pháp và Hoa Kỳ bây giờ phục vụ rượu sake cùng với rượu vang, đánh dấu sự mở rộng toàn cầu của rượu sake.

Ngoài ra, “du lịch nhà máy rượu sake” liên quan đến ngành công nghiệp du lịch đang phát triển mạnh, tạo ra một phong cách du lịch mới trong đó khách du lịch đến thăm các nhà máy địa phương để thưởng thức rượu sake đặc trưng của từng khu vực.

Tổng kết

Như chúng ta có thể thấy, lịch sử của rượu sake rất dài và đã đóng vai trò quan trọng trong văn hóa Nhật Bản từ thời cổ đại đến hiện đại. Rượu sake, tiếp tục kết hợp truyền thống và đổi mới, sẽ tiếp tục được yêu mến bởi nhiều người. Khi thưởng thức rượu sake, hãy suy ngẫm về lịch sử phong phú của nó và thưởng thức hương vị của nó!